- De Duitse Herdershond
10
Help! Mijn pup is dominant
In ons digitale tijdperk gaan veel discussies via de sociale media. Interessant, want je
kunt zien wat de hondenbezitter van vandaag nogal bezighoudt. Een veel voorkomend
gespreksonderwerp is het gedrag van pups. Hierover bestaan vele verschillende opvat-
tingen. De redactie vroeg Nicky Gootjes (gedragstherapeut) naar haar visie.
De schrik is groot als het schattige pupje zich opeens niet meer zo
schattig gedraagt: hij bijt zodra je met je hand in zijn buurt komt
of als je langs loopt of als je hem wilt straffen. En als je pup dan
even goed de waarheid wil zeggen, blijkt hij nog feller te worden.
De conclusie is dan al snel: ‘ik heb een dominante pup’. Maar is dit
wel juist?
Is het wel een pup?
Laten we eerst even vaststellen wanneer we spreken van een
pup. Sommige mensen noemen namelijk een hond van 7 maan-
den nog een pup. Naar mijn mening is de term ‘puber’ meer van
toepassing. Dit heeft te maken met de ontwikkelingsfase van een
hond.
Tot de 12
e
levensweek ligt het accent op het meemaken van di-
verse prikkels in de omgeving en het ontmoeten van de andere
levende wezens. De pup is in deze periode ontvankelijk voor al
het nieuwe en is niet bezig met rangorde. Uiteraard ervaart hij
wel hoe anderen op zijn gedrag reageren en leert daar ook van. Ik
kom hier nog op terug.
Vervolgens komt het jonge hondje in de tweede socialisatiefase,
ook wel angstfase genoemd. Vooral nieuwe ervaringen kunnen
nu minder ontspannen tegemoet getreden worden. Ook wordt
nu duidelijker wat het hondje echt belangrijk vindt. Dit kunnen
zaken zijn zoals voer, balletje, ligplaats. Het hondje kan bereid zijn
om deze belangrijke bron (‘resource’) te verdedigen. In de vorige
periode heeft hij al geleerd dat anderen op hem reageren. Dit kan
hij nu actiever in gaan zetten: ‘als ik even in de broek van mijn
mens bijt, krijg ik geheid een reactie = actie = leuk’.
Na de zesde levensmaand komen de meeste honden in de pu-
bertijd. Onder meer te herkennen aan het feit dat de reu zijn poot
gaat optillen en dat het lijkt of de hond nog nooit enige gehoor-
zaamheidsles gehad heeft.
Scherpe puppytandjes
Honden kunnen bijten. Ook puppy’s. Vooral puppy’s, want zij ver-
kennen de wereld voornamelijk met hun bek. In interactie met
anderen gebruiken ze ook hun scherpe puppytandjes. Het ver-
moeden is dat deze tandjes expres scherp zijn, zodat diegene die
gebeten wordt, snel ‘auw’ zegt. Hierdoor leert de pup de zogehe-
ten‘bijtrem’. Oftewel: als ik te hard bijt, dan doe ik de ander pijn en
stopt het spel. Dit bijten is dus normaal gedrag.
Straffen
Puppy’s krijgen van nature niet mee wat de regels zijn van de
mensenmaatschappij. Dit moeten zij dus leren. Als de pup bij-
voorbeeld een schoen pakt en daar lekker op gaat kauwen, weet
hij niet dat dit ongewenst gedrag is. Een menselijke reactie is om
de pup op zo’n moment te straffen. Dit kan met de stem, maar
sommige mensen pakken de pup in het nekvel of slaan op de
neus van de pup. De gedachte hierachter is dat dit een onaan-
gename ervaring is en de pup het de volgende keer wel uit zijn
hoofd laat om weer een schoen te pakken. Deze vorm van cor-
rectie kan werken (er zijn betere manieren, maar daar gaat het nu
niet over). Echter, afhankelijk van het karakter van de pup kan het
ook averechts werken.
Angst
Een mogelijkheid is dat de pup angst gaat ontwikkelen voor de
persoon die corrigeert. De pup snapt namelijk in de meeste ge-
vallen niet waarom hij de pijnlijke correctie krijgt en dit veroor-
zaakt onzekerheid of zelfs angst. Met name als de persoon vaker,
voor de pup z’n gevoel dus out of the blue, corrigeert. Zo’n pup
kan dan steeds feller gaan reageren als deze persoon wil straf-
fen. Op een gegeven moment kan zelfs alleen een stemcorrectie
als “foei” al agressie oproepen. De pup verdedigt zichzelf; hij ver-
toont noodweer-agressie.
Competitie
Een andere mogelijkheid is dat de pup heel graag die schoen
zelf wil houden. Deze resource is hij bereid te verdedigen en dus
gromt hij, laat z’n tanden zien en/of bijt als je de schoen wilt af-
pakken. Deze pup vertoont bezitsagressie. Corrigeer je nu deze
pup dan loop je een grote kans dat hij de volgende keer nog fa-
natieker zijn buit verdedigt of er bijvoorbeeld mee wegloopt. Je
bent de competitie met de hond aangegaan en jullie zijn, zoals ik
dit noem, aan het armpje drukken: wie is het sterkste? De pup is
meestal sneller dan de mens, maar de mens is fysiek sterker. Het
gevolg is vrijwel altijd dat er zwaardere correcties gegeven wor-
den. Dit leidt tot een angstige hond op het moment dat er sprake
is van deze resource.
Angst na een correctie
