- De Duitse Herdershond
2
Als reactie op de cover van het januari nummer kreeg de redactie de vraag of er in het
blad eens wat meer verteld kon worden over de communicatie van honden. Wat zeggen ze
tegen elkaar, wat zeggen ze tegen ons? Natuurlijk willen we graag aan dit verzoek voldoen.
Dezelfde taal spreken
Het lezen van je hond
Om honden te kunnen begrijpen zul je eerst hun taal moeten
verstaan. Wij mensen communiceren met elkaar vooral door mid-
del van gesproken taal, door woorden. De communicatie tussen
honden onderling geschiedt voornamelijk via lichaamstaal en
geuren. Een beperkt arsenaal aan geluiden completeert de com-
municatie. Mensen hebben veel van de lichaamstaal verloren, we
gaan er helaas niet zo heel bewust mee om, 80% van onze com-
municatie gaat met woorden.
Gesproken taal
Woorden hebben een voor ons duidelijke betekenis, maar wor-
den door honden niet begrepen. Onze hond kan gelukkig nogal
scherp geluiden, intonaties en frequenties onderscheiden. Om
die reden kan hij onderscheid maken tussen de woorden die wij
als commando’s gebruiken. Hij associeert die geluiden met be-
paalde gedragingen en hun resultaat. Toch dienen wij ons ervan
bewust te zijn dat bijna altijd onze lichaamshouding, eventuele
gebaren en zelfs de omgeving deel uitmaken van zijn begrip van
een commando. Honden onderling kunnen heel subtiel elkaars
lichaamstaal lezen en hebben geluiden dan ook niet echt nodig.
Geuren zijn met name van belang in de herkenning van soortge-
noten (ook mensen) en hun omstandigheden op afstand. Gelui-
den worden voornamelijk gebruikt om een emotie kracht bij te
zetten en om de roedel bijeen te roepen.
Lichaamstaal
Wij mensen zijn ons onze lichaamstaal niet erg bewust, maar we
gebruiken die onbewust continu. Sommige mensen beheersen
de lichaamstaal erg goed en communiceren daardoor veel mak-
kelijker dan andere mensen, want onbewust maken we er wel
heel veel gebruik van. De juiste lichaamstaal geeft meer uitstra-
ling en overtuigingskracht. Als je dit goed beheerst kun je een
ander perfect lezen en begrijpen. Wij mensen zijn absoluut uniek
in lichaamstaal. Met name onze gezichtsuitdrukking is bij geen
enkel ander zoogdier zo verfijnd. De aangezichtsspieren zijn ui-
termate complex en maken de beweging van elk gewenst stukje
van ons gezicht mogelijk. Helaas is een groot gedeelte van die
lichaamstaal onbewust. Onze lichaamstaal is heel ingewikkeld en
verfijnd. Voor een hond praten wij met ons lichaam uiterst inge-
wikkeld en druk.
Neutraal
Een hond gebruikt z’n houding, oren, staart, bek, haren, ogen,
en dergelijke om te communiceren. Als eerste zullen we deze
gedragselementen eens afzonderlijk bekijken. Volgende maand
gaan we dan verder kijken naar verschillende combinaties van al
deze gedragselementen.
Alle gedragingen van de hond kunnen vertoond worden in com-
binatie met een houding. Om te weten of een hond een hoge of
lage houding aanneemt zul je eerst moeten vaststellen wat z’n
neutrale houding is. Deze neutrale houding verschilt per ras en
binnen het ras ook per individu. Wanneer een hond een hoge
houding aanneemt kun je zeggen dat hij zelfverzekerd is, in te-
genstelling tot een lage houding. We spreken hier niet van ‘do-
minant’ of ‘onzeker’. Deze termen gebruiken we uitsluitend om
de positie van de ene hond ten opzichte van een andere hond te
omschrijven op een specifiek moment, in een specifieke situatie.
Maar daarover later meer.
Oren en ogen
De oren van je hond kunnen recht naar voren staan, wat opzij tot
helemaal naar achteren, plat in de nek. Hoe zekerder een hond is,
des te meer de oren naar voren staan. Een hond die alert is, ge-
focust is op een geluid, heeft ook z’n oren strak naar voren staan.
Om te kunnen begrijpen wat de hond zegt, zul je daaromnaar het
totaalplaatje moeten kijken.
Een hond kan ontspannen naar iets kijken, maar z’n blik kan ook
Een gespannen blik, oren naar voren
