VDH -
algemeen
-
15
ervoeren dus meer contact met mensen dan de puppy’s die door de
moeder werden opgevoed. Des te groter het contact met mensen,
des temeer de actieve reactie op zintuiglijkewaarnemingen vermin-
dert. Dus de Duitse herderpuppy’s die door de moeder opgevoed
werden schrokken over het algemeen meer van de geluidsprikkels
gedurende de test.
De wolfpuppy’s werden ook met de fles opgevoed. Echter, intensief
contact met mensen heeft niet hetzelfde effect op wolven als het
heeft op honden. Gesocialiseerde wolven zijn minder bang voor
mensen dan wolven die niet gesocialiseerd zijn, maar ook gesociali-
seerdewolven tonenniet hetzelfde tamme gedragnaar allemensen,
en zij zijn over het algemeen eerder bang van nieuwe prikkels dan
honden. Dus, ook de wolfpuppy’s van drie weken oud reageerden
meer op de geluidssignalen dan de met de hand opgevoede hon-
denpuppy’s. Deze bevindingen suggereren ook dat met de hand
opgevoede wolfpuppy’s meer overeenkomsten hebben met hon-
denpuppy’s die door de moederhond opgevoed zijn, ondanks de
verschillende ervaringen in vroege opvoeding.
Verschillen
Een ander belangrijk punt dat uit deze testen naar voren kwam is
dat de puppy's van alle nesten actief op geluid reageren op de leef-
tijd van drie weken. Dit is eerder dan voorgaande studies hebben
aangetoond. Daarnaast was er minder dan een week verschil in de
gemiddelde leeftijdwaaropmet de hand opgevoede Duitse herders
enDuitse herders die door demoederhondwerden opgevoed actief
reageerden op geluid (met de hand opgevoed: 4.3 weken; door de
moederhond opgevoed: 3.7 weken; wolven: 3.7 weken).
Duitse herders reageerden gemiddeld een week eerder op visuele
prikkels dan Border Collies, maar Duitse herders reageerden min-
der dan een week vroeger dan wolven. De verschillen tussen deze
groepen en honden in eerdere studies waren minder dan een week:
in eerdere studies reageerden honden actief op visuele prikkels op
een leeftijd van zes weken. Bovendienwaren pupsminstens vier we-
ken oud toen ze voor het eerst actief reageerden op visuele prikkels,
en dit is de leeftijd die eerder was genoemd als de leeftijd waarom
honden voor het eerst reageren op visuele prikkels. De observaties
tonen aan dat wolven voor het eerst actief reageren op visuele prik-
kels als ze gemiddeld 26,6 dagen oud zijn. Dit is één dag later dan
wat men eerder bij honden heeft aangetroffen: honden beginnen
visuele vormen te herkennen als ze gemiddeld 25 dagen oud zijn.
Gevolgen
Het feit dat honden en wolven hun zintuigen op dezelfde leeftijd
ontwikkelen suggereert dat ze verschillende vroege ervaringen heb-
ben. Honden beginnen objecten te benaderen en te onderzoeken
als ze vier weken oud zijn. Wolven beginnen hier al mee als ze twee
weken oud zijn. Ze zijn nog blind en doof op het moment dat ze hun
omgeving gaan verkennen. Daarom gebruiken wolfpuppy’s vooral
hun neus terwijl hondenpuppy’s hun neus, ogen en oren gebruiken.
Dit verschil in vroege ervaringen zal hoogstwaarschijnlijk leiden tot
verschillende ontwikkelingstrajecten voor honden en wolven.
Eigen geur
Honden beginnen hun ontdekkingstocht als ze vier weken oud zijn.
Dit is de leeftijd waarop de zintuigen ontwikkeld zijn. Honden heb-
ben hun totale socialisatieperiode om te ontdekken en om gewend
te raken aan de geuren, geluiden, en visuele aspecten van hun leef-
omgeving. De gegevens van het onderzoek suggereren dat wolven
enkel de reukzin gebruiken als ze op leeftijd van twee weken begin-
nen met hun ontdekkingstocht. Dit betekent dat in de eerste week
wolven enkel bekend rakenmet de geuren van hun eigen omgeving
enhuneigen soort. Dus, de vormingvandiersoortherkenningbegint
met reukgewenning wanneer wolfpuppy’s nog zeer afhankelijk zijn
van hun moeder. Wanneer verdere ontwikkeling plaatsvindt (met
gehoor en zicht), dan kan dit beperkt worden door de behoefte aan
een bekende geur. Op deze manier kan sociaal gedrag ontwikkelen
zonder het risico te lopen andere diersoorten als je soortgenoot te
zien. Honden echter, hebben deze beperkingen niet. Hierdoor kun-
nen ze makkelijker sociale banden vormen met andere diersoorten
(enmensen) in de omgeving van hun vroege jeugd.
Twee weken eerder
Uit het onderzoek blijkt dat de socialisatieperiode vanwolven begint
op twee weken. Voorheen werd aangenomen dat de kritieke peri-
ode bij wolven eindigde op de leeftijd van 18 dagen. Deze aanname
is vooral gebaseerd op Zimen’s rapport (1987). Als de socialisatiepe-
riode van wolven eindigt als puppy’s 18 dagen oud zijn, dan houden
ze vier dagen over als socialisatieperiode, en deze periode zou dan
al over zijn voordat de wolfpuppy’s kunnen horen en zien. Bij nadere
bestudering van verschillende onderzoeken kunnen we stellen dat
wolven een socialisatieperiode van vier weken hebben. Deze peri-
ode start op twee weken en eindigt op zes weken. Deze periode is
dus even lang als bij honden, maar vindt twee weken eerder plaats.
De socialisatieperiode van honden begint met vier weken en eindigt
als ze acht weken oud zijn. In de periode daarna (tot 14 à 16 weken)
neemt de angst voor het onbekende toe. Daarom is het nodig om
puppy’s ook indeze periode te socialiseren. Maar dat neemt niet weg
dat de belangrijkste indrukken tussen de vier en acht wekenworden
opgedaan, de periodewaarin honden op eigen initiatief nieuwe din-
gen onderzoeken.
Er zijn dus verschillen tussen de socialisatieperiode van honden en
die vanwolven. Honden hebben vier completewekenwaarin ze hun
omgeving met compleet ontwikkelde zintuigen kunnen onderzoe-
ken. Wolven daarentegen hebben vier weken om hun omgeving
met hun neus te ontdekken, drie weken met hun oren en twee we-
ken met hun ogen. Door deze bevindingen kunnen we de verschil-
len tussen honden en wolven, inzake hun vermogen om relaties aan
te gaanmet andere diersoorten (zoals mensen), verklaren.
Kathryn Lord (Department of Organismic and Evolutionary Biology,
University of Massachusetts, Amherst, MA, Verenigde Staten)
Vertaling: Wouter Servaas
Samenvatting: Marian Servaas
