![]()
Het is bij de redactie een gewoonte geworden om voor het decembernummer een bekende Nederlander met een Duitse herder te inter-
viewen. Ik heb een afspraak kunnen maken met vijf bekende Nederlanders en wel de bruiden van de in 2005 overleden Anton Heyboer,
bekend schilder en etser.
Duitse herders ruiken lekker
Fascinerend bezoek aan de Bruiden van Anton Heyboer
Fotograaf Jan Redder en ik rijden op een zonnige najaarsdag naar
Den Ilp. Natuurlijk zijn we veel te vroeg en gaan een kopje koffie drin-
ken in de plaatselijke kroeg/feestzaal tegenover de woning van de
dames. De ruimte hangt vol met foto’s en kunstwerken van Anton,
waaruit blijkt hoe deze mensen opgenomen zijn in de gemeenschap
van Den Ilp.
ROEDELS
Wij parkeren de auto naast het kleurrijke huis van de al even kleurrij-
ke Petra, die de winkel runt. Hier treffen we al de eerste Duitse her-
der aan, Kaya, een hond uit het asiel. Het eigenlijke gesprek zou aan
de overkant zijn met Maria, Marike, Lotti en Joke. Naast de deur vier
bellen, met het verzoek om op alle bellen te drukken. Zo gezegd,
zo gedaan; in de verte horen we geblaf; bewaking genoeg dus. De
grote massieve deur gaat van de klink en we worden hartelijk wel-
kom geheten door Joke. Zij gaat ons voor naar de ruimte waar Maria
woont. Vier Duitse herders staan te dringen achter een hek en, nadat
we gewaarschuwd zijn dat ze wel eens tegen mensen opspringen,
wordt het hek geopend en worden we op hartstochtelijke wijze
begroet. Dit is de roedel van Maria, sinds 1999 ten gevolge van een
hersenbloeding aan een rolstoel gekluisterd. Het praten gaat haar
echter goed af. Al snel komen ook Marike, Lotti en Joke bij ons zitten
en de dames raken niet uitgesproken over hun honden. Zij hebben
op het terrein in Den Ilp allemaal hun eigen onderkomen en ook hun
eigen honden.
GEEN PROBLEMEN
De honden van Maria worden verzorgd door Marike. Marike en
Lotti hebben zelf ook twee honden en op mijn vraag of dat nooit
eens problemen geeft, wordt ontkennend geantwoord. “We heb-
ben allemaal onze eigen roedels, daarin gaat het, afgezien van en-
kele rangorde schermutselingen, goed. We houden onze honden
gescheiden, dat wil zeggen dat ik mijn honden bijvoorbeeld niet
meeneem naar Maria, want dan wordt het wel hommeles.” Joke
heeft een hond, de 11-jarige Leza, die ze nog steeds meeneemt
naast de fiets.
OP DE BANK
Terwijl Jan zijn fototoestel in orde maakt, ziet een van de honden de
kans schoon om de vrijgekomen plaats naast mij in te nemen. De
langharige herder vlijt zich gezellig tegenme aan en aanmijn voeten
verdringen zich nog twee herders. De dames vertellen maar door en
wijzen van de ene muur naar de andere muur, waar foto’s hangen
van Anton met diverse herders uit het verleden. “Anton voelde zich
hond tussen de honden; hij sliep zelfs boven op het hondenhok.”
Het waren niet altijd Duitse herders in Huize Heyboer. In het begin
hebben ze jaren Duitse Doggen en ook twee Duitse staanders ge-
had, maar toen ze waren overgegaan op Duitse herders wilden ze
nooit meer honden van een ander ras. “Ze zijn intelligent, betrouw-
baar en ruiken ook lekker”, zegt Maria.
ELZA
De honden werden gekocht bij erkende fokkers (o.a. Tineke Wilhel-
mus), Anton aarzelde ook niet om bijvoorbeeld een heel nest pup-
pies van een boerderij over te nemen. Zijn eigen hond Elza vrat alles
stuk, maar Anton had met haar een speciale band; hij begreep die
hond, daarom sliep hij ook zo dicht mogelijk bij haar. Elza was een
beetje leuk gek, net zoals Anton. Er is geen enkel raam in het huis;
Anton kon geen buitenlicht verdragen, was erg kwetsbaar, maar aan
de andere kant ook weer erg sterk door zijn persoonlijkheid.
TUIN
Voor de foto’s gaan we naar de ‘achtertuin’, geheel ommuurd en
ook bovenop voorzien van gaas. Hier worden de honden van Maria
uitgelaten; er ligt een dikke laag schelpen, wat heel goed de urine
blijkt op te nemen; we ruiken niets. Marike en Joke gaan veel met
hun eigen honden wandelen in het nabij gelegen recreatiegebied
‘Het Twiske’. We horen kippen scharrelen op een hoger gelegen
ruimte, de trap er naartoe is wijselijk afgesloten voor de honden. “Als
je erg hard stampt, voel je dat hier moeras is. Daarom hebben we alle
planten in potten moeten zetten. Een hele klus met water geven in
de zomer”, zegt Joke. Centraal in de tuin staat een oude Landrover,
overwoekerd door allerlei struiken; daarnaast een kolossale kerk-
klok. Aan de zijkant van de tuin ligt een groot beeld van Jezus aan
het kruis van massief steen. Dit enorm zware beeld is met een kraan
over de omheining in de tuin geplaatst. Anton vond veel inspiratie
bij de figuur van Jezus.
LIEVELING
Je komt ogen tekort in deze tuin en toch is het één geheel, onkruid
is mij niet opgevallen. Het Christusbeeld heeft het echter moeilijk;
door het gewicht van deze massale steenklomp dreigt een deel van
het beeld weg te zakken. De fotosessie verloopt in een gemoede-
lijke sfeer, de vrouwen zijn onvermoeid bereid te poseren met hun
lievelingen. Als Jan tevreden is over de opnamen, gaan we weer naar
binnen en het is maar goed dat een van de dames ons voorgaat, het
is door de wirwar van gangen en de duisternis, hoewel hier en daar
een lamp hangt, voor ons niet makkelijk de weg te vinden. Als we
goed kijken, zien we een bus staan. “Dit was vroeger onze winkel”,
zegt Marike.
BOEK
Lotti vertelt dat ze bezig is met een boek over Anton; ze hoopt het
boek over zijn leven en werk klaar te hebben vóór de Kerst van 2008.
“Anton heeft heel veel ingesproken en nu ben ik alles aan het uitty-
pen, al met al toch een behoorlijke klus”. “Kunnen jullie het redden,
zonder Anton”, vraag ik. “We hebben gelukkig elkaar”, zegt Maria,
“dit is onze burcht, hier voelen we ons thuis en veilig, ook door de
honden”. Bij het afscheid nemen krijgen we beiden een visitekaartje
van A-5 formaat met een afbeelding van een kunstwerk van Anton
en de handtekeningen van de vrouwen. We zijn verguld met deze
blijk van gastvrijheid.
Nog even een aai over de honden en dan gaat de grote massieve
deur weer piepend achter ons dicht. We hebben een kijkje mogen
nemen in deze fascinerende gemeenschap van vrouwen en Duitse
herders. Een ding is zeker, deze honden hebben een leven als God
in….Den Ilp.
Tineke Kamp
(december 2007)
Anton voelde
zich hond tussen
de honden
Elza was een beetje leuk
gek, net zoals Anton
7
algemeen
VDH
6
algemeen
VDH
