Toen Bentley en Ben, het explosievenduo
dat tijdens de nucleaire top van de Lucht-
macht de kranten haalde, uiteindelijk ook
te zien was in een uitzending van Hart van
Nederland, vond de redactie het tijd om
deze Duitse herder en zijn baas eens in
levenden lijve te ontmoeten. We werden
op vliegbasis Woensdrecht hartelijk ont-
vangen door adjudant Willy Stevens (van
de vakgroephondengeleiding) ende hon-
dengeleiders/instructeurs Ben en Michel.
SCHOOL
Ben steekt enthousiast van wal. Op veel
legereenheden zijn verschillende dienst-
honden te vinden, maar de ‘school’ be-
vindt zich op vliegbasis Woensdrecht.
Hier worden de honden opgeleid tot be-
waking- of speurhond. De speurhonden
die deze opleiding gaan volgen komen
meestal van particulieren en zijn zoge-
naamde ‘groene honden’. De bewakings-
honden komen van de Koninklijke Ne-
derlandse Politiehonden Vereniging.Dat
betekent onder andere dat ze al de no-
dige gezondheidsonderzoeken hebben
gehad en uit de praktische testen komt
naar voren dat ze voldoende werkdrift
bezitten om aan de eisen van defensie te
kunnen voldoen. Ook de hondengelei-
ders hebben al een opleiding, vanuit de
bewaking, achter de rug. Ze komen terug
op de school in Woensdrecht om de fij-
ne kneepjes van het neuswerk met hun
hond te leren. Hond en geleider gaan dus
samen een opleidingstraject in.
EEN WORKAHOLIC
In maart van dit jaar vond de
nucleaire top in Den Haag plaats.
De kranten stonden er vol van. Eén
krantenbericht viel ons als Duitse
herderliefhebbers op. “Bentley
speurt naar explosieven” zo luidde
de kop van het verhaal. Op de
foto een mooie Duitse herder met
begeleider Ben.
Duitse herders in dienst bij de luchtmacht
4
VDH
algemeen
KEUZE
“Wanneer de honden aan de opleiding
beginnen, wordt er meteen gekozen of
ze als EDD of ROSD hond getraind gaan
worden” legt Ben uit. “Ervaring heeft ons
geleerd dat je honden deze twee vor-
men van zoeken niet door elkaar moet
laten uitvoeren. Voor een hond is het
interessanter om een ruimte met
allerlei voorwerpen af te zoeken,
het is gevarieerder voor hem. Het
zoeken naar explosieven onder
de grond is wat eentoniger,
bovendien moet de geleider
op grotere afstand blijven. Bij
de keuze voor EDD of ROSD
hond wordt natuurlijk naar
het karakter van de
hond gekeken,
wat past het bes-
te bij hem of haar.”
FIXEREN
In explosieven kunnen
één of meerdere ver-
schillende basisstoffen
verwerkt worden. Wanneer
een hond met de opleiding be-
gint, wordt hij op op de basisstoffen opge-
leid. Later kunnen daarmeerdere gemixte
stoffen aan toegevoegd worden. Net zo-
als bij veel andere vormen van neuswerk
wordt de hond als eerste geleerd dat het
vinden van een bepaalde stof (één van de
basisstoffen van explosieven) betekent dat je je bal krijgt.
Bentley is gek op een rode kong. Ben heeft er altijd twee
bij zich, zodat hij kan afwisselen. Als de hond begrepen
heeft wat hij moet vinden, dan wordt er gewerkt aan de
manier van verwijzen. De voorkeur gaat in dit geval naar
een strakke fixatie uit. In een eerder artikel (december
2013) heeft Wesley Visscher al het één en ander uitgelegd
over het focussen van een hond op een voorwerp.
DUITSER
Defensie gebruikt voor het speurwerk bij voorkeur her-
ders. Ben heeft er al verschillende gehad. “Waarom nu
een Duitse herder?” vraag ik hem. “We gaan niet gericht
op zoek naar het ene of andere ras voor ons werk. Be-
langrijk is dat de hond goed gezond is en dat hij geschikt
is voor het werk” antwoordt hij. “We zijn nu toevallig te-
gen twee Duitse herders (broers) aangelopen. Het ver-
schil met de andere herders (Mechelaar en Hollander) die
ik eerst had? Een Duitse herder is wat meer beheerst, wat
evenwichtiger.”
HINDERNISSEN
De koffie is op en het wordt tijd om naar buiten te gaan
met de honden. Op het grote terrein van de vliegbasis
bevindt zich een kennel. Hierin zitten vooral de ‘bijthon-
den’. De speurhonden verblijven tussen de trainingen
door vaak in hun hok in de auto. “Ze moeten leren lange-
re tijd alleen te blijven” legt Ben uit, “dat is ook gebruike-
lijk wanneer we aan een missie deelnemen.”
Het explosief dat verstopt wordt
SAMENWERKING
De explosievenhonden van defensie worden zowel in Nederland als in uitzendge-
bieden ingezet. Meestal om een ruimte of voertuig of wegen en paden te controle-
ren op de aanwezigheid van explosieven. Een hoogtepunt voor Bentley en Ben was
de top in Den Haag. Daar hebben de honden van Woensdrecht samengewerkt met
diverse andere teams, zowel van politie als van defensie, ook vanuit het buitenland.
Een fantastische ervaring volgens Ben. Zeker voor herhaling vatbaar! Dat er niets
gevonden is, is niet erg. Het was voor iedereen, zowel de geleiders als de honden,
een heel goede ervaring. Daarnaast worden de teams (geleider en hond) regelma-
tig uitgezonden naar oorlogsgebieden. De ‘explosievenspeurhonden’ worden zeer
gewaardeerd voor al hun goede werk. Ze zijn een voorbeeld voor onze partners in
het buitenland.
TWEE VORMEN
Het zoekwerk van de honden bestaat uit twee verschillende disciplines, de EDD (ex-
plosive detection dog) en de ROSD (route overwatch search dog), in de volksmond
‘bermbomhonden’ genoemd. De EDD honden zoeken een bepaalde (afgebakende)
ruimte of een voertuig af om te zien of er explosieven verborgen zijn. De geleider
bevindt zich meestal in de buurt van de hond en kan op korte afstand aanwijzingen
geven. De ROSD honden werken op relatief grote afstand van hun geleider, ze zoe-
ken naar de geur van explosieven in de grond. Voor beide vormen van zoeken geldt
dat, als er een explosief gevonden is, de honden dit op een zeer rustige manier moe-
ten aangeven, bijvoorbeeld door te gaan zitten of liggen. Springen of blaffen is uit
den boze, omdat trillingen de bom zouden kunnen laten afgaan. Het liefst laat men
de hond ‘naar achteren toe’ gaan zitten of liggen om op die manier meer afstand tot
het gevonden explosief te creëren.
Hindernissen trainen