![]()
11
algemeen
VDH
In dit artikel worden allergische reacties behandeld die jeukende
huidklachten geven. De meeste allergische reacties zullen niet le-
vensbedreigend zijn en dit artikel zal dan ook niet veel praktische
EHBO tips bevatten. Wel nuttige achtergrondinformatie over allergi-
sche reacties die kan helpen bij het begrijpen van de klachten en tips
die essentieel kunnen zijn bij de diagnosestelling. Ook is er een kort
intermezzo over hot spot.
WAT IS ALLERGIE?
Bij een allergische reactie reageert het lichaam via het afweersys-
teem met een reactie op een bepaald bestanddeel, ook wel aller-
geen genoemd. De rol van het afweersysteem is natuurlijk het
lichaam beschermen en het opruimen van bijvoorbeeld ziektever-
wekkers. Bij een allergische reactie reageert het systeem echter op
stoffen waar het niet op zou moeten reageren. Verschijnselen die
worden waargenomen bij een allergische reactie wisselen per soort
reactie maar vaak zijn het roodheid, zwelling en natuurlijk jeuk.
SOORTEN ALLERGIEËN
We onderscheiden een aantal soorten allergieën:
•
Atopie (erfelijke vorm van allergie)
Er wordt geschat dat ongeveer 10% van de totale hondenpopu-
latie hieraan lijdt (dus 1 op de 10!). Bij een aantal rassen wordt
atopie vaker gezien, onder andere bij de Duitse herder. Dieren
met atopie reageren op allergenen uit de omgeving, bijvoor-
beeld pollen, stof en schimmels. De klachten zijn vaak seizoens-
gebonden maar kunnen ook het hele jaar voorkomen. Typische
plaatsen waar het jeukt zijn de poten, het gezicht, de oren, de
buik en de oksels. Naast huidklachten kunnen honden met ato-
pie ook astmatische klachten krijgen (in ± 15%).
•
Voedselallergie
Waarschijnlijk net zo vaak voorkomend als atopie. Zoals de naam
al doet vermoeden reageren de dieren op een allergeen in het
voer. Dit kan van alles zijn maar de meest beschreven allergenen
in het voer bij honden zijn rund, kip, maïs, tarwe, eieren, soja en
melk. Hoewel het misschien niet logisch lijkt, doen vrijwel alle
klachten zich voor op de huid. Naast jeuk kunnen dieren ook een
stinkende huid krijgen. De plekken variëren nogal. Op de snuit is
een vrij karakteristiek plek voor jeuk bij voedselallergie maar het
feit dat een hond daar jeuk heeft, betekent niet automatisch dat
het dier lijdt aan een voedselallergie. Het is zeker niet ongebrui-
kelijk dat het dier een allergie ontwikkelt tegen voer wat hij/zij al
heel lang krijgt (dit is ook logisch, om snel te kunnen reageren
op iets moet het lichaam en daarmee het afweersysteem het al
een keer eerder zijn tegengekomen). De meeste dieren die op
volwassen leeftijd een voedselallergie ontwikkelen krijgen het
voer al langer dan twee jaar.
•
Vlooienallergie
Vlooien voeden zich met het bloed van de hond. Als ze bijten
komt de hond in aanraking met het speeksel van de vlo. Dit
speeksel is het allergeen waar op gereageerd wordt bij een vlooi-
enallergie. Deze allergie is misschien wel de meest voorkomende
allergie bij de hond. De reacties kunnen erg variëren in ernst. De
klassieke plekken waar de jeuk zich manifesteert, zijn laag op de
rug, rond de staartbasis en bij de dijen, maar ook op andere plek-
ken kan jeuk worden waargenomen. De allergie wordt het meest
gezien eind zomer omdat er dan de meeste vlooien zijn. Meestal
Jeuk is erger dan pijn. Dat is iets wat vaak wordt gezegd en we kunnen ook niet ontkennen dat jeuk
zeer vervelende gevolgen kan hebben die soms zo heftig kunnen zijn dat er zelfbeschadiging op-
treedt door het vele bijten en krabben.
doorzettingsvermogen, maar het is zeker het probe-
ren waard.
De therapie is natuurlijk afhankelijk van de soort al-
lergie en ook afhankelijk van om welke allergeen het
gaat. Is het een vlooienallergie dan is eliminatie van de
allergeen door middel van een juiste vlooienbestrij-
ding voldoende. Is de hond allergisch voor bepaalde
pollen dan wordt het al lastiger om deze uit de om-
geving van de hond te elimineren. Onderdrukken van
de jeuk (tijdelijk!) met behulp van medicatie en im-
munotherapie zijn andere opties. Immunotherapie is
een therapie waarbij wordt gestreefd naar het tolerant
maken van het immuunsysteem voor het specifieke al-
lergeen. Als dit allergeen bekend is, krijgt het dier een
aantal injecties met dit allergeen (of combinatie van
meerdere allergenen, afhankelijk van de uitslag van
de allergie test) verspreid over een bepaalde periode.
Dit wordt ook wel hyposensibilisatie genoemd. Als
de therapie succesvol is, zal het immuunsysteem niet
meer reageren met een allergische reactie en zullen
de klachten verdwijnen. Vooral voor dieren die in be-
paalde periodes in het jaar klachten hebben, zou deze
therapie een goede optie kunnen zijn. Bij een voedsel-
allergie zijn er vele hypoallergene diëten op de markt
verkrijgbaar die een oplossing kunnen bieden.
Allergie is vervelend en het vinden van een oplossing
kan enige zelfdiscipline vragen van de eigenaar. Toch
kan er in demeeste gevallen een acceptabele oplossing
worden gevonden waarbij de jeukklachten behoorlijk
verminderd kunnen worden of zelfs verdwijnen.
HOT SPOT
Een aandoening aan de huid die jeuk veroorzaakt,
maar die niet specifiek in het rijtje van allergische reac-
ties thuis hoort, is de zogenaamde ‘hot spot’. Een hot
spot is een ronde plek op de huid die vaak vochtig en
rood is door het vele bijten en krabben van de hond.
Vaak raakt de plek ontstoken als gevolg van bacteriën
die infecties veroorzaken. Een hot spot ontstaat vaak
acuut en komt vooral voor in de zomer als het warm is.
Er kunnen heel veel verschillende oorzaken zijn voor
het ontstaan van een hot spot. Vaak is het een vlooi-
enbeet maar over het algemeen kan elke vorm van
irritatie een trigger zijn voor bijten, likken, krabben en
schuren. Belangrijk is om te voorkomen dat de hond
de hot spot verder uitbreidt bijvoorbeeld door het
omdoen van een kraag. Daarnaast is het belangrijk dat
de plek vooral goed droog wordt gehouden. Ga dus
zeker niet met zalven smeren (behalve als deze door
de dierenarts worden voorgeschreven tegen de jeuk).
Dek het ook niet af met een verbandje. Rond de hot
spot kunnen de haren worden weggeschoren om een
minder vochtig en warmmilieu rond de wond te creë-
ren. De dierenarts zal waarschijnlijk een antibioticum
kuur voorschrijven om de infectie te bestrijden.
Karina Beuving (dierenarts)
10
algemeen
VDH
Allergie is vervelend
en het vinden van een
oplossing vraagt enige
zelfdiscipline van
de eigenaar
ontwikkelt een hond een vlooienallergie als hij ouder is dan een jaar. Bij jon-
gere honden wordt het zelden gezien.
HOE MAKEN WE ONDERSCHEID?
Op basis van de beschrijving van de allergieën hierboven zou je kunnen den-
ken dat je snel onderscheid kunt maken en weet aan welke vorm van allergie je
hond lijdt. Toch valt het niet mee om het juiste allergeen te ontdekken. Is er een
patroon te herkennen? Bijvoorbeeld de tijden in het jaar waarop je hond jeuk
heeft? En op welke plekken is het begonnen? Belangrijk is om de rol van vlooien
volledig uit te sluiten. Dus controleer de vacht van je hond goed met een kam
op aanwezigheid van vlooien en/of vlooienpoep, ook al heb je net behandeld!
(Tip: als je van die zwarte korreltjes tegen komt en je niet zeker weet dat het
om vlooienpoep gaat, pak dan een nat keukenpapier en smeer het er over uit.
Kleurt het rood? Dan is het vlooienpoep). Het stellen van de juiste diagnose doet
de dierenarts vooral door het uitsluiten van alle andere mogelijke oorzaken die
jeuk kunnen geven. Om te kijken of het om een voedselallergie gaat, wordt er
een zogenaamd eliminatiedieet ingesteld. Dit is een zeer strikt dieet waarbij het
belangrijk is dat er componenten in het voer zitten die de hond nog niet eerder
heeft gegeten. De hond zal namelijk niet snel reageren op iets wat nieuw is en
wel op iets wat het lichaam al eerder heeft gezien. Het is heel belangrijk dat het
door de dierenarts voorgeschreven dieet heel goed wordt opgevolgd en alleen
dat dieet wordt gevoerd. Dus ook de tussendoortjes en beloningen die hond
krijgt mogen niet worden gevoerd! Vergeet niet familieleden en mensen op de
club hiervan op de hoogte te brengen. Het eliminatiedieet moet minimaal zes
weken worden verstrekt. Tijdens het dieet is het belangrijk goed de verschijn-
selen te monitoren om te kijken of deze verminderen of hetzelfde blijven. Na
dit dieet wordt de hond weer terug gezet op het oude dieet. Zijn verschijnselen
weer erger of komen ze terug dan is de diagnose van een voedselallergie be-
vestigd.
Na een eliminatiedieet zijn een huidbiopt, bloedonderzoek en een intradermale
(in de huid) allergietest tools die gebruikt kunnen worden bij het stellen van de
diagnose van atopie. Je moet er wel rekening mee houden dat uitslagen soms
lastig te interpreteren zijn en de testen geen uitsluitsel geven. Bij bloedonder-
zoek en de intradermale allergietest kunnen specifieke allergenen worden op-
gespoord die later kunnen worden gebruikt bij immunotherapie.
HOE VERDER
Allergie geneest niet en de hond zal er zijn/haar hele leven lang last van hebben.
Wel kunnen patiënten volledig tot bijna volledig klachtenvrij worden gehou-
den en daarmee verder leven zonder jeuk. Van de eigenaar vraagt dit soms wat
ALLERGISCHE AANDOENINGEN
JE MOET KRABBEN WAAR ‘T JUKT...
Hot spot
