![]()
Als africhter ben je sporttechnisch gezien voor het behalen van je IPO-I diploma of wedstrijd aan-
gewezen op één keurmeester en één pakwerker. Vanaf IPO-III wedstrijdniveau is men voor o.a. de
prewedstrijden en de kampioenschappen binnen onze jurysport afhankelijk van drie keurmeesters,
twee verschillende pakwerkers, spoorleggers, spooruitzetter en een wedstrijdleider.
Het is zo’n tien jaar geleden een goed besluit geweest om de functie
van keurmeester en spooruitzetter te scheiden. De keurmeester kan
zich met zijn deskundigheid richten op het keuren en het uitzetten van
de sporen over laten aan de spooruitzetter. Naast tijdbesparing is er een
vorm van uniformiteit in het uitzetten en uitleggen ontstaan.
TERUGKOMDAGEN
De jaarlijkse terugkomdagen hebben positief bijgedragen de continuï-
teit en kwaliteitsbewaking. Er is veel aandacht besteed aan het indelen
van verschillende locaties, de communicatie tussen spooruitzetter en
de legger(s) en omvolgens vaste normen de sporen uit te lopen, waarbij
bijzondere aandacht is voor het lopen van de hoeken en het vasthou-
den van de concentratie tijdens het uitlopen. De invoering van taakom-
schrijvingen en checklists wordt in de praktijk als zeer nuttig en onder-
steunend ervaren. Voor controle op vormbehoud, kwaliteitsbewaking
en continue verbetering is het noodzakelijk om jaarlijks te evalueren en
in alle openheid te discussiëren. Ondanks de afmeldingen het laatste
moment waren meer dan de helft van de zestig licentiehouders uit na-
genoeg alle provincies op de terugkomdag bij kgp. Rivierengebied aan-
wezig, waaronder een zestal nieuwe spoorleggers. Naast de leggers en
uitzetters beschikken we over een vijftal allround spooruitzetters die tij-
dens een evenement de spoorteams begeleiden en mede beoordelen.
KWALITEITSBEWAKING
De afgelopen drie jaar wordt de kwaliteitsvisie van de gedreven Ad van
Yperen, die binnen de CBA belast is met speurzaken en tevens mede
teambeoordelaar is, bewaarheid. Hij wordt daarbij gesteund door de
vijf allround spooruitzetters, waarmee periodiek overleg is en die ook
mede de beoordelingen van de speurteams op de hoofdevenementen
voor hun rekening nemen. Alle inzet leverde meer en meer zichtbare
resultaten op. Naast tal van gevarieerde agendaonderwerpen vormt de
rode draad het praktijkgedeelte. De evaluatie van de hoofdevenemen-
ten verliep transparant, men was opbouwend kritisch naar elkaar. Dit
uitsluitend ter lering en verbetering van de kwaliteit. Veel lof voor het
NIAK ‘A-team, dat zich tijdens het weekend enkele malen organisato-
risch moest aanpassen. Dat is alleen mogelijk als er een optimale com-
municatie en samenwerking is.
ALLROUND SPOORUITZETTER
Tijdens het overleg werd gevraagd wanneer iemand allrounder spoor-
uitzetter/ begeleider wordt. De criteria zijn minimaal een tweetal uit-
muntende beoordelingen als spooruitzetter. De aanwezigen vragen
zich terecht af of dit wel voldoende is. Je moet meerwaarde hebben en
een brede VDH betrokkenheid tonen. Daarbij moet het speuren als het
ware in je genen zitten, zowel inwoord als praktijk. Jemagminimaal van
een potentiële allrounder verwachten, hier aanwezig te zijn! Dit vraagt
op termijn om bijstelling van de bestaande regelgeving.
VDH EXAMEN VOOR GEDIPLOMEERD
SPOORUITZETTER-SPOORLEGGER
Kort voor deze bijeenkomst is het verbeterde boekje ‘Examen voor
spoorlegger en uitzetter’ op de site geplaatst. Op verzoek van de Com-
missie werkhonden heeft de CBA het reglement beschikbaar gesteld
voor andere werkhondenverenigingen. Het is goed om informatie op
dit niveau te delen. Een goed voorbeeld is, dat er bij deze bijeenkomst
enkele spoorleggers van de NBG aanwezig zijn. Dit sluit aan bij ons be-
leid dat we als CBA ook toepassen voor ons pakwerkersbeoordelings-
weekend.
WK 2017
Bij de indeling van de teams voor de hoofdevenementen 2014, stand
van zaken opleiding van de speurfunctionarissen, kwam voor de start
van het praktijkgedeelte het punt WK WUSV 2017 op tafel. De sponta-
niteit en de bereidheid om aan deze unieke uitdaging mee te werken
wordt sterk onderstreept door de meeste aanwezigen. Gezien het aan-
tal deelnemers op een WK vraagt dit om een speciale aanpak en voor-
bereidingstraject. We hebben in 2004 al de nodige ervaring opgegaan.
De draaiboeken zijn als voorbeeld nog beschikbaar. Het is wenselijk om
vanaf 2015 met de voorbereidingen voor afdeling A van start te gaan.
We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het onderdeel
speuren op een WK is. Daar valt en staat het evenement mee.
PRAKTIJKGEDEELTE
Het praktijkgedeelte van deze terugkomdag bestond uit vijf onderwer-
pen. Al naar belangrijkheid, bijscholing of kennismaking per onderwerp
Uniformiteit
Jaarlijkse bijeenkomst spoorleggers en -uitzetters
16
africhting
VDH
werden de spoorleggers en uitzetters onder begeleiding van een allrounder in groe-
pen verdeeld.
1. Trainen met spoorleggers die wensen door te stromen naar de dubbelfunctie
van legger / uitzetter landelijk. We zien dit als een eerste aanzet naar een cursus
spooruitzetter.
2. Trainen met spoorleggers die in 2013 hun licentie hebben behaald. De bege-
leiders gaven duidelijke instructies mee aan deze nieuwelingen, die vervolgens
allen goed sporen liepen. De video-opnamenwerden na terugkomst direct in de
kantine getoond en besproken. Dit werd als een nuttige aanvulling op de prak-
tijk beschouwd. We werken bij voorkeur uniformmet het uitleggen van interna-
tionale hoeken. De voorwerpen neerleggen tegen de binnenkant van de voet.
Dit voorkomt dat de honden scheef gaan verwijzen. Op termijn wil de CBA een
video laten vervaardigen die is voorzien van een zoekfunctie, die direct door-
linkt naar diverse relevante speuronderwerpen. We hebben het voornemen het
script komende zomer gereed te hebben.
3. Uitlopen van speurhonden sporen, ook begeleid door een allrounder. De leg-
gers waren hier vooraf zeer bevreesd over, maar op locatie viel het de leggers
reuze mee en werd het als nuttig ervaren.
4. Er werd in teamverband een oefensessie afgewerkt voor de komende hoofdeve-
nementen.
5. Als laatste en zeker niet het minste onderwerp was het werken met ‘Google
Earth’ (GE) en het toetsen ervan op de praktijklocaties. Hier is een veel gehoor-
de kreet ‘zes in het uur’ (zes IPO-III sporen als groep uitleggen in één uur tijd).
De bedoeling is om een kaart te vervaardigen waar alle spoorfiguren, inclusief
reservevelden, staan opgetekend. De definitieve indeling wordt gedaan aan de
hand van de lokale terreinverkenning, vastleggen van markante punten en hin-
dernissen. Simon Feersma Hoekstra, eenmanmet de meeste ervaring op GE ge-
bied, nam bestaande en nieuw geïnteresseerde gebruikers mee in dit fenome-
nale hulpmiddel. Na afloop ben je ervan overtuigd dat dit hulpmiddel standaard
thuishoort bij de uitrusting van iedere uitzetter. Zonder GE ben je als uitzetter
als een spoorlegger zonder een markeringspiketje. Voordeel is dat het gratis is.
Vrijwel ieder speurveld is op te zoeken, daarnaast kan een GPS-apparaat aan GS
worden gekoppeld. GE biedt wat meer mogelijkheden dan G-maps. Een bijko-
mend voordeel is, dat je altijd de indeling kan controleren met G-Street View,
dit maakt het mogelijk om horizontaal iets boven ooghoogte niveau straten,
damovergangen en andere obstakels van nabij te onderscheiden. Zijn er geen
nadelen? Ja wel, de informatie is vaak gedateerd, soms wel tot 2005 terug. Dit
gegeven maakt het noodzakelijk om altijd je bevindingen in de praktijk op loca-
tie te toetsen. Trainen en ervaring opdoen is hier het
advies.
Enkele spoorleggers/uitzetters, onder wie enkele nieuwe
spoorleggers, hebben van het aanbod gebruikt gemaakt
ombij kgp. Frisiana te oefenen bij de examenreeks omde
‘Gouden speurlijn’. Hier ervaar je de druk hoe het eraan
toegaat bij een echte wedstrijd. Er bestaat nogal verschil
in opvatting, wat is één pas ten opzicht van één meter.
Voor het gemak vertalen we standaard 600 passen naar
400 meters. Een algemene norm is noodzakelijk, het GE
systeemwerkt namelijkmet meters. Het is slimomvan ie-
dere locatie een printversie in kleur te maken. Start altijd
als eerste in GEmet het bepalen van de lengte en breedte
van het terrein en creëer zo diversen spoorfiguren.
RONDVRAAG
Een opvallende rondvraag was “hoe gaan we om met
loopse teven?” Antwoord: Op dit moment houden we re-
kening bij vervoer, indelen en windrichting en zorgen op
locatie voor een duidelijke gescheiden terreiningang en
looproute naar het piketpunt van de loopse teef.
Het PAK is onlosmakelijk een wedstrijd in de reeks van
selectiewedstrijden. De meeste aanwezigen waren er-
van overtuigd dat we op termijn moet gaan werken met
spoorleggers die een licentie bezitten. Gezien de samen-
werking is het best mogelijk dit breder te trekken door
niet alleen VDH licentiehouders toe te laten. Organisato-
risch en praktisch gezien is het voor de CBA een pré om te
werken met licentie uitzetters. Geen licentiehouder, dan
ligt de verantwoordelijkheid bij de keurmeester.
Als A-team wil je herkenbaar zijn en functioneel gekleed
voor de dag komen. De firma K-9 uit Kaatsheuvel en Chris
Bierman hebben zomerjacks en winterjassen met op-
schrift gesponsord. Dank voor deze sponsoring.
AFSLUITING
Toine Jonkers bedankte kgp. Rivierengebied en refereer-
de aan de invoering van gediplomeerde spoorleggers en
uitzetters bij PAK’s. De start hiervan betekende niet alleen
een omslagpunt van anders denken, het heeft gelukkig
zijn nut meer dan bewezen. We hopen dat meer leden
zich gaan interesseren voor een functie van legger en
uitzetter. We hebben u nodig in 2017! Als gastheer sloot
Ad van Yperen deze bijeenkomst af en bedankte alle
leggers, uitzetters en allrounders voor hun inzet. Naast
kwaliteit is er opmerkelijk veel verbeterd en bereikt op
logistiek gebied en op het vlak van de routing. Een min-
punt is dat er binnen de meeste afdelingen onvoldoende
animo is om een cursus te starten. Als alternatief, denkt
de CBA aan het meer centraal houden van een cursus en
het afnemen van een examen. In lijn met de beoorde-
lingsdagen voor pakwerkers is het niet ondenkbaar, dit
eveneens in te voeren voor onze speurfunctionarissen.
Daarbij mogen we de groep leden die alleen op kring-
groep niveau als pakwerker of als spoorlegger wensen te
fungeren niet uit het oog verliezen. Zo blijft er altijd wel
wat te wensen over.
De CBA
