Peter Nefs gaf tijdens de presentatie, een interessante voordracht
over “Tijd, kairos en heterosis”. Dit als leidraad bij het lezen. Hieronder
een deel van de tekst.
“Een eeuw VDH, honderd jaar rasvereniging. Een hele tijd en als we de
tijdspanne meerekenen van de ontwikkeling van het ras zelf dan praten
we feitelijk over een periode van ruim 120 jaar.
Het begrip “tijd” kunnen we visualiseren door ons een weg voor te
stellen die vóór ons ligt maar ook achter ons. Daar waar we zijn lijkt
de weg breed, verder weg versmalt de kijk op de tijd.
Op de achter ons liggende weg is heel lang geleden de basis gelegd
voor de unieke samenwerking tussen mens en hond door een histo-
rische mix tussen onze menselijke voorouder en de wilde hondach-
tige. Het is opvallend dat ook Von Stephanitz, grondlegger van het
ras, zich verdiepte in de verre historie en gewag maakte van het feit
dat slechts die soort voorouder zich succesvol wist te handhaven, die
gebruik wist te maken van de symbiose tussen mens en hond. Van
die voorouder stammen wij af en uit die voorouderlijke hondachtige
zijn de huidige honden afkomstig.
In ons universum, in onze dimensies is het begrip “tijd” weliswaar
relatief maar te beschouwen als onafwendbaar en ononderbroken.
De Griekse mythologie maakt gebruik van het woord Chronos als
personificatie van de meetbare tijd, van de continuïteit. Bij Chronos
komt ook aan bod haast en herhaling van zetten en voortjakkeren.
Chronos legt ons ook een individuele limiet op: er komt een moment
dat onze tijd op is.
Op het pad van de tijd komen vele zijwegen uit, ingegeven door de
persoonlijke perceptie van de waarnemer. Af en toe lijkt de tijd even
“stil te staan”, en ervaren we een geschikt moment, een gevoel van
stilte, geluk, emotie, kans of bewustzijnsverruiming maar ook pijn of
smart, tegenslag, verveling, ergernis of zelfs angst. Voornamelijk in
positieve zin kunnen we een zodanig moment aanduiden als Kairos.
Met Kairos is er reflectie, contemplatie. Kairos is een innerlijke bele-
ving in de tijd. Zonder rust, leren we niets. Is er ook geen enthousias-
me, inspiratie of zelfs vernieuwing.
Von Stephanitz moet zo’n Kairos-moment hebben gehad bij het ont-
staan van het idee tot het scheppen van een nieuw hondenras. (....)
Een soort is gebaat bij verdekt aanwezig zijn van eigenschappen die
kunnen leiden tot een selectiemogelijkheid ofwel ziekten en aan-
doeningen.
Die vorm van fusie tussen genetisch verschillend gameten wordt
door de natuur als optimaal ervaren. Individuen die zoveel moge-
lijk deze heterozygotie vertonen kunnen als het meest kansrijk be-
schouwd worden. Hierop berust ook het begrip “heterosis”, dat is het
verschijnsel dat een nakomeling beter zal presteren dan wat op basis
van het gemiddelde van beide ouders verwacht mag worden mits
de ouders verschillende gameten hebben. Heterosis heeft voorna-
melijk invloed op fitnesskenmerken zoals vruchtbaarheid, levens-
duur en levensvatbaarheid.
Kortom: een pleidooi voor integraal fokbeleid, voor instandhouden
van heterozygotie en zoveel mogelijk voorkomen van verwantschap
teelt. Gelukkig beschikt het ras de Duitse Herdershond over een we-
reldwijde en grote populatie en is nog veel divers fokmateriaal be-
schikbaar om gebruik te kunnen maken van een heterosis-effect.
Maar hoe dan ook: met elke nieuwe generatie schrijdt de verwant-
schapstoename steeds verder: in die zin werkt de tijd in ons nadeel.
Kleinere populaties rashonden zien zich momenteel al geplaatst
voor noodzakelijke outcross. Het besef komt dat de plaatsgevonden
differentiatie in allerlei rassen en variëteiten in het nadeel gaat wer-
ken. De tijd lijkt rijp om tot een integrale herbezinning te komen van
het fokken met honden.
Gelukkig verkeren we als liefhebber van de Duitse Herdershond in
de gelukkige omstandigheid te maken te hebben met een grote
raspopulatie. Het vasthouden aan de oorspronkelijke gebruiksge-
schiktheid én het hanteren van een doeltreffend instrument voor
het beoordelen van fokgeschiktheid, lijkt de sleutel tot het succes
geweest te zijn.
Het boek laat ook zien hoe wij in de loop der tijden zijn omgegaan
met het kijken naar ons ras en het benutten van verworvenheden.
Tevens hoe de tijd ons dwingt om anders te leren kijken”.
Ik hoop ook dat met dit in het achterhoofd u het boek wilt lezen
en bekijken. Wellicht ervaart u de historische Kairos-momenten en
raakt u enthousiast en geïnspireerd.
In ieder geval wens ik u veel leesplezier toe en ik spreek de wens uit
dat ons ras nog lange tijd zijn liefhebbers zal mogen blijven hou-
den!”
Tijd, kairos en heterosis
algemeen
15
VDH
