De eikenprocessierups veroorzaakt al enkele jaren problemen in
Nederland vooral in de periode mei tot augustus. De periode van
overlast is al bijna voorbij dit jaar, maar omdat er veel vragen over
zijn geweest, wijden we er in het magazine van augustus toch
nog aandacht aan. De rups vervelt rond deze tijd tot een onopval-
lende nachtvlindertje. De rups is vanuit België en Zuid Nederland
nu verspreid over heel Nederland. Vooral in eiken langs lanen, par-
ken, campings maakt ze haar nesten. In de grotere eikenbossen
veroorzaakt ze minder problemen, omdat daar meer natuurlijke
vijanden, zoals de sluipwesp zijn. De rups dankt zijn naam aan de
lange optocht waarin de rupsen ’s nachts over de zuidkant van de
eikenstammen op zoek gaan naar eikenbladeren. Zo’n processie
kan wel 10 meter lang worden. De rups veroorzaakt niet alleen
schade aan de eikenbomen, maar kan ook gezondheidsproble-
men opleveren voor mens, hond en kat.
WAT VEROORZAAKT DE PROBLEMEN?
De volwassen rups is grijsgrauw en wordt ongeveer 3,5 cm lang.
De brandharen van de rups vormen een gevaar voor de gezond-
heid. De haren zijn 0,2 tot 0,3 millimeter lang. Elke rups heeft er
honderdduizenden tot een miljoen. Het zijn pijlvormige haren,
die bij een bedreiging worden afgeschoten. De haren kunnen dan
makkelijk de huid, de ogen en de luchtwegen binnendringen. De
stoffen die van de haren afkomen veroorzaken een op allergie lij-
kende huiduitslag, zwellingen, rode ogen en jeuk. In de meeste
gevallen verdwijnen de klachten vanzelf. Niet alle individuen zijn
even gevoelig voor de brandharen. Wanneer één of meer rupsen
in de bek komen of zelfs ingeslikt worden dan kan dat ook nog
misselijkheid of een allergische reactie op de slijmvliezen veroor-
zaken. In zeldzame gevallen kunnen andere verschijnselen ont-
staan, namelijk braken, duizeligheid en koorts.
De rupsen hoeven niet te worden aangeraakt om in contact te
komen met de brandharen. De haartjes verspreiden zich met de
wind en kunnen zo in contact komen met wandelaars of fietsers.
De haren verschijnen vanaf ongeveer half mei tot eind juni op de
rupsen. De haren blijven ook na het vertrek van de rupsen in de
nesten, die aan de stammen en dikke takken hangen, aanwezig. Na
jaren kunnen deze nesten bij aanraking nog overlast veroorzaken.
VOORKOMEN VAN PROBLEMEN
Als u het vermoeden heeft dat u eikenprocessierupsen in uw om-
geving ziet waarschuw dan de gemeente. De meeste gemeentes
hebben een speciaal meldpunt en mensen kunnen daar doorge-
ven dat ze de rups hebben gesignaleerd of problemen door de
rups hebben ervaren. Er wordt dan een bestrijdingsplan gemaakt
door de betreffende gemeente.
Mocht u ooit het vermoeden hebben dat uw hond contact heeft
gehad met deze rups, spoel dan zo snel mogelijk de mond van uw
dier met veel water en bel uw dierenarts zodra er symptomen ont-
staan.
Houd in een verspreidingsgebied uw hond goed (liefst aangelijnd)
in de gaten. Laat hem niet in de bermen snuffelen of spelen. De
‘allergische’ reactie kan namelijk dodelijk zijn. Kortom, houd uw
dieren uit de buurt van de besmette bomen.
SYMPTOMEN
Er ontstaat zwelling en roodheid van de lippen en het slijmvlies in
de bek. De tong kan gaan zwellen en er kunnen blaren ontstaan.
De dieren krijgen veel jeuk, gaan speekselen en kunnen moeite
met slikken krijgen. Vaak raken ook de ogen ontstoken. Daarnaast
kunnen ze diarree en koorts krijgen. Huidklachten zoals rode bul-
tjes met jeuk bij mensen zijn zeldzaam doordat dieren een vacht
hebben. Maar de huidklachten komen zeker voor. Niet aangelijn-
de honden die spelenderwijs nesten in hun bek nemen kunnen
gevaar
lopen. De verschijnselen ontstaan vaak acuut tot hooguit
binnen enkele uren.
BEHANDELING
Het is belangrijk als u enkele van bovenstaande verschijnselen
bij uw huisdier ziet en het komt mogelijk door de processierups,
om dan de bek meteen te spoelen om de brandharen te verwij-
deren. Draag hierbij handschoenen zodat u zelf geen irritatie
op uw huid krijgt. Neem contact op met de kliniek zodat er een
injectie kan worden gegeven tegen de allergische reactie opdat
de verschijnselen zo snel mogelijk verdwijnen en niet erger gaan
worden.
Dierenkliniek Kortenoord
Esther van Dijk , Marèse van Haneghem, Steven Schukking,
Frans Smeur en Franka Vasseur (dierenartsen)
Eikenprocessierups
gevaarlijk voor uw hond
5
algemeen
VDH
